9 "Б" сынып оқушыларының МОДОСЫНА дайындық есебі "оқу сауаттылығы" бағыты бойынша

Есеп

МОДОҒА дайындық бойынша

9" Б " сынып оқушылары

"оқу сауаттылығы" бағыты бойынша

МОДОҒА дайындық бойынша кеңес өткізілді, онда оқушылармен мақсат пысықталды

6.4.2.1 фразеологиялық бұрылыстарды қолдану; метафоралар, бейнелер, риторикалық фигуралар, антитеза, перифразалар, сөздерді өздеріне тән мағынада қолдану.

Консультацияларда келесі мәселелер қаралды:

Фразеологиялық бұрылыстар (тұрақты тіркестер) мен сөз тіркестерінің айырмашылығы;
Фразеологиялық бірліктер және олардың мағыналары;
Фразеологиялық бірліктер-антонимдер, фразеологиялық бірліктер-синонимдер;
Фразеологиялық айналымдар және сөйлеу мәнерлері;
Фразеологиялық бірліктерді табыңыз (публицистикалық стиль), мағыналарын анықтаңыз
Оқушылар келесі тапсырмаларды орындады:

Кестені қарастырыңыз

Еркін сөз тіркесі

Фразеологиялық айналым

1. сөз тіркесіндегі кез келген сөзді басқа сөзбен ауыстыруға болады

1. сөздерді ауыстыру мүмкін емес

2. сөздер өздерінің семантикалық тәуелсіздігін сақтайды

2. мағынасы бойынша әрқайсысы екіншісіне байланысты

3. олар сөйлеуде жасалады, есте сақтауды қажет етпейді

3. сөйлеуде жасалмайды, есте сақтауды қажет етеді

кірді іліп қойыңыз

Қасқыр құйрығы

мұрынды іліп қойыңыз

қасқырдың тәбеті

Формуланы қолдана отырып поптар іш киімді іліп қою – сөз тіркесі, ал мұрынды іліп қою – фразеологизм екенін дәлелдеу

Сәйкестік тапсырмасы

1) мұрынға кесіңіз

а) асыра сілтеу

2) шыбыннан піл жасау

б) өте аз

3) үш жер үшін

в) ақымақ, күлкілі, күлкілі

4) Мысықты сөмкеге салыңыз

г) пайдасыз еңбек, бекер

5) тауық табаны сияқты

д) аз түсінетін ақымақтардың алдында ақылды әңгімелер жүргізу

6) түсінікті

е) ақылды

7) тауықтар күледі

ж) есте сақтау

8) маймыл еңбегі

з) напакостить, жасау жағымсыз

9) аю қызметі

және) істі қатайту, өте баяу жұмыс істеу

10) шошқалардың алдына моншақ лақтыру

к) ақымақ сөзбен бір нәрсені қарау

11) с гүлкин мұрын

л) проблема туғызу

12) қолмен қызмет етіңіз

м) айқын нәрсе туралы

13) маңдайдағы жеті жіп

н) күрделі, қараусыз қалған мәселелерді шешу

14) басында патша жоқ

о) есінеу, немқұрайлы болу

15) шошқаны салыңыз

p) өте алыс

16) қарғаларды санау

р) ақымақ

17) мысықтың құйрығын тарту

с) өте жақын

18) қошқарды жаңа қақпаға қараңыз

т) ұқыпсыз, ұқыпсыз

19) ботқаны қайнатыңыз

у) жақсылықтан гөрі жамандық әкелетін көмек

20) ботқаны қопсыту

ф) алу не екені белгісіз

Таңдау фразеологиялық бірліктер антонимдер

Басында патша жоқ –

Қолмен қызмет етіңіз -

Ботқаны қайнатыңыз –

С гүлкин мұрын –

Жеңдерді орау –

Тынымсыз-

Басыңды сындыр –

Торттарда шайтан бар-

Өзіңнен шығу –

Уақыт күтпейді –

Фразеологиялық бірліктерді таңдау-синонимдер

Тіліңізді тістеңіз –

Мысық жылады-

Ақымақ киіз –

Қолмен қызмет етіңіз –

Әлемнің шетінде –

Жан өкшеге кетеді –

Жеңдеріңізді ораңыз –

Бұлттарда айналу-

Екі етік жұп-

Бүкіл жұтқыншақта -

Кестені қарастырыңыз, тапсырманы орындаңыз, мысалдармен толықтырыңыз

Фразеологиялық бірліктерді табыңыз (публицистикалық стиль), мағынасын анықтаңыз

А) "Мәскеу комсомолеці" газетінің мақаласындағы сөйлемде: "бұл формуланың астында халықтың көп бөлігінің саяси модельге инстинктивті, терең және тіпті әрдайым саналы емес бейімділігі жатыр, онда басқарудың барлық негізгі бағыттары жалпыхалықтық сайланған күшті және жалғыз көшбасшының қолында жиналады"

Б)"біз мұны өмір мен өлім мәселесі ретінде қарастырамыз".

В) "Мәскеу комсомолеці" газетінің мақаласындағы сөйлемде: "Путин тек ет пен қаннан шыққан адам ғана емес, сонымен қатар саяси көшбасшы ғана емес, сонымен бірге өте маңызды саяси функция"

Г) "Мәскеу комсомолеці" газетінің мақаласында: "келесі ғасырда нәсілдердің теңдігі идеялары ресми заңнамалық актілерде бекітілген кезде, олар жүз жылға жуық уақыт бойы тек қағаз жүзінде жұмыс істеді".

Д) "газет" мақаласындағы сөйлемде: "бұрын дәл осы формат әлемдік дағдарыстардың салдарымен күрестің алдыңғы қатарында болған".

Нәтижелер:

Оқушылар фразеологиялық айналымдардың мағыналарын білудің әлсіз деңгейін, фразеологиялық бірліктердің астарын көре алмауын көрсетті. Тапсырмалар мұғалімнің көмегімен орындалды.

Ұсыныстар: келесі сабақта фразеологиялық айналымдармен жұмыс істеу дағдыларын дамытуды жалғастырыңыз, сөйлеу мәнерлерінің ерекшеліктерін қайталаңыз.